Zolang als we kunnen herinneren knutselen kinderen eind juni een Vaderdag cadeau in elkaar. De reden waarom dat gebeurt is voor veel mensen echter onbekend. Waarom worden vaders eind juni eigenlijk altijd een beetje verwend? Hieronder de geschiedenis van Vaderdag, met wat feitjes die je waarschijnlijk nog niet wist.
Vandaag de dag wordt Vaderdag over de hele wereld gevierd. Dat gebeurd in Amerika echter anders dan in Duitsland en in Nederland weer anders dan allebei. Kortom, elk land heeft in de loop der tijd zijn eigen gebruiken ontwikkeld om Vaderdag te vieren. Ook startte men met het vieren van deze dag niet in elk land tegelijk. Hieronder alles wat je moet weten over vaderdag!
De oorsprong van Vaderdag ligt in de Verenigde Staten
De moeders van de wereld worden al veel langer met een speciale dag geëerd dan de vaders. De oude Grieken deden het al, maar toen ging het vooral om verering van bepaalde (moeder)goden. De Moederdag zoals wij die kennen stamt uit de VS en dateert uit het jaar 1909. Vaderdag volgde echter al snel op Moederdag. De eerste echte Vaderdag werd op 19 juni 1910 gevierd in het zogenaamde Spokane, een stad in de Amerikaanse staat Washington. In beide gevallen waren het initiatieven van gewone burgers die na enige tijd landelijke navolging kregen.
Vaderdag ontstond in de zestiende eeuw
Al veel eerder dan 1909 werd ‘Vaderdag’ gevierd, al heette het toen nog niet zo. Deze traditie gaat terug tot het begin van de zestiende eeuw. In katholieke delen van Europa werd op 19 maart St. Jozef herdacht, die de ‘aardse’ vader van Jezus zou moeten zijn geweest. De traditie werd door Spaanse en Portugese ontdekkingsreizigers overgebracht naar Noord- en Zuid-Amerika. Het is dus niet zo dat speciale aandacht voor het vaderschap door de Amerikanen is bedacht die naar ons is overgewaaid. Europa heeft het eigenlijk zelf naar Amerika gebracht.
Vaderdag is eigenlijk groot gemaakt door de detailhandel
Vaderdag, en daarnaast ook Moederdag, zijn geen nationale feestdagen, maar vallen wel altijd op een zondag. In veel landen zijn ze voortgekomen uit initiatieven van de detailhandel. Je zou het rustig een slimme marketing zet kunnen noemen. In Nederland waren het in eerste instantie de fruithandelaren die in 1930 opriepen tot een dag waarop hun producten via de vaders onder de aandacht konden worden gebracht.
‘Wereld Dierendag’ bestaat in Nederland al langer dan Vaderdag
De eerste dierendag werd in ons land al in 1930 gevierd, de eerste Vaderdag pas in 1937. Moederdag hadden we al wel sinds het jaar 1924. Uiteindelijk waren het de sigarenhandelaren van Nederland die Vaderdag in 1937 op poten wisten te zetten. Ze kozen daarvoor geheel toevallig voor de tweede zondag van oktober en het doosje sigaren werd hét Vaderdag geschenk. Op verschillende plaatsen in het land kregen burgemeesters, maar ook bewoners van bejaardentehuizen of willekeurige vaders van grote gezinnen, sigarendoosjes uitgereikt. In andere landen ging het net even iets anders, maar was het van eenzelfde strekking. In Duitsland bijvoorbeeld, dat Vaderdag sinds 1932 kent, waren het de dassenfabrikanten die het voortouw namen.
Gelijk gezet met de Verenigde Staten door twee Vaderdagen in één jaar
In 1948 wilden de herenmodezaken in Nederland liever Vaderdag vieren op de derde zondag van juni. De tweede zondag in oktober zat naar hun idee wel erg dicht op Sinterklaas en Kerstmis. Juni was het handigst, daarmee werd de Nederlandse Vaderdag meteen gelijkgetrokken met de Amerikaanse. Maar dat ging niet zomaar: de drankenhandelaars en de sigarenwinkeliers voelden zich gepasseerd omdat niemand met hen had overlegd. Dat jaar organiseerden zij gewoon zelf een eigen Vaderdag, op de vertrouwde zondag in oktober. Ook boekhandels en sommige andere winkels zagen de verschuiving niet zitten. In de aanloop naar de derde zondag van juni 1948 hadden veel winkels dan ook bordjes in de etalage gezet met de mededeling dat het wat hen betreft pas in oktober Vaderdag was.
Hoe wordt vaderdag in andere landen gevierd?
De Belgen vieren ook Vaderdag, maar dan een weekje eerder dan ons. Zij brengen de vaders op de tweede zondag van juni ontbijt op bed. In de regio Antwerpen doen ze het net even anders dan in de rest van België. Daar zetten ze op 19 maart hun vader in de schijnwerpers, de dag van St. Jozef die door de Katholieke Kerk in het leven is geroepen. Ook in Spanje vieren ze Vaderdag op die dag. In Duitsland doen ze het weer helemaal anders. Daar vieren ze Vaderdag op dezelfde dag als Hemelvaart, omdat ‘Jezus op die dag herenigd werd met zijn vader in de hemel.’ Dat maak het dan nog steeds geen vrome dag trouwens. De Duitse papa’s grijpen deze zogeheten Herrentag of Männertag aan om samen te drinken en te eten.
